Place Stanislas, Place de la Carrière en Place d’Alliance staan sinds 1983 op de Werelderfgoedlijst van de Unesco. Deze pleinen zijn wereldberoemde voorbeelden van barokarchitectuur. Ze werden tussen 1751 en 1760 aangelegd in het kader van de 18de-eeuwse herinrichting van Nancy. Dat gebeurde o.l.v. Emmanuel Héré in opdracht van Stanislaw Leszczynski. Dit stedenbouwkundige project was zowel een geslaagde vorm van propaganda als een grootse artistieke prestatie. Op de pagina bezienswaardigheden Nancy staan deze bezienswaardigheden aangeduid op een kaart en komen ook andere toeristische attracties aan bod.
Place Stanislas
Dit weidse en harmonische plein in het centrum van Nancy vormt de climax van de stedenbouwkundige vernieuwingen die Emmanuel Héré door voerde. Deze architect leidde een team die architectuur, siersmeedkunst, beeldhouwkunst en andere disciplines geraffineerd combineerde. Binnen dat team speelde verder vooral de siersmeder Jean Lamour een grote rol. Laatstgenoemde maakte sierlijke smeedijzeren hekken voor verschillende locaties in de stad. Deze fantasierijke en gedeeltelijk vergulde hekken zijn een icoon van Metz. Aan de noordzijde van Place Stanislas accentueren ze op een stijlvolle wijze de fonteinen.
Het plein wordt omsloten door achttiende-eeuwse paleizen, Hôtel de Ville en smeedijzeren hekken van Lamour. Aan de noordkant staan enkele herenhuizen die voor de renovatie door Germain Boffrand zijn gebouwd. Emmanuel Héré heeft ze opgenomen in het totaalconcept. Zelf ontwierp hij de symmetrische gevels die het plein omsluiten. Deze gevels zijn uitgerust met smeedijzeren balkons van Jean Lamour. Sinds 1831 staat in het midden van dit plein een standbeeld van Stanislaw. De Arc de triomphe is tussen 1754 en 1756 opgericht ter ere van Lodewijk XV.
Place de la Carrière en Place d’Alliance
De Arc de Triomphe op Place Stanislas leidt naar Place de la Carrière. Dit Laatstgenoemde plein was aanvankelijk een oefenplaats voor de cavalerie. Emmanuel Héré richtte het opnieuw in en omzoomde het door herenhuizen. Tegenover de triomfboog ligt Palais du Gouverneur. Aan beide uiteinden bevinden zich hekken met lantaarns van Jean Lamour. Op de hoeken staan fonteinen.
Place d’Alliance is omringd door 18de-eeuwse herenhuizen. De fontein van Cyfflé (foto rechtsboven) herinnert aan het verbond dat Lodewijk XV sloot met Maria-Theresia van Oostenrijk in 1756.
Emmanuel Héré; de architect die Nancy wereldberoemd heeft gemaakt
De carrière van Emmanuel Héré (Nancy 1715-Lunéville 1763) ving aan onder leiding van Boffrand. Zijn leermeester bouwde in een classicistische stijl en wende de rococostijl aan voor interieurs. Als leidinggevend architect assimileerde Emmanuel Héré daarentegen invloeden uit beide stijlen. Zijn ontwerpen voor de herinrichting van Nancy onderscheid zich van de rococo, doordat ze doordrongen zijn van zin voor harmonie, maat en symmetrie. De rijkelijke aanwezigheid van verfijnde decoraties en het streven naar elegantie zijn een overeenkomst met rococo.
Emmanuel Héré heeft voordat hij aan de stedelijk herinrichting begon al enkele andere gebouwen in Nancy ontworpen. Daartoe behoort de in 1738 opgetrokken Église Notre-Dame-de-Bon-Secours. Ook toen was Stanislaw Leszczynski de opdrachtgever. In deze kerk staat de graftombe van Stanislaw, het mausoleum van zijn echtgenote Catherine Opalinska en hekwerk van Lamour.
Stanislaw Leszczynski; de opdrachtgever van de stedenbouwkundige herinrichting van Nancy
Als opdrachtgever van de stadsvernieuwingen te Nancy heeft Stanislaw Leszczynski rekening gehouden met de behoeftes van de stedelingen. Tegelijkertijd heeft hij de kunsten gestimuleerd en propaganda bedreven. Om dat laatste te duiden geven we eerst bondige achtergrondinformatie over deze opdrachtgever.
Nadat Stanislaw Leszczynski in 1709 voor de eerste keer van de Poolse troon was gestoten kwam hij samen met zijn dochter Maria Leszczyńska in de Elzas terecht. In 1725 trouwde Maria met Lodewijk XV, de Franse koning. Tussen 1733 en 1736 werd Stanislas Leszczynski opnieuw koning van Polen. Nadat hij voor de tweede maal van de Poolse troon was gestoten schonk Lodewijk XV hem in 1737 de titel hertog van Lotharingen.
Stanislaw richtte vervolgens een deel van zijn hoofdstad Nancy opnieuw in. Deze stedelijke vernieuwing was vooral ingegeven door propagandistische motieven. Zo werd de heerschappij van zijn schoonzoon bekrachtigd in woord, beeld en organisatie. Place Stanislas, het brandpunt van de stedenbouwkundige vernieuwingen, heette aanvankelijk Place Royale. Midden op het plein stond een standbeeld van Lodewijk XV. De decoraties op de Arc de Triomphe op Place Stanislas zijn eveneens een lofzang op het bewind van deze Franse vorst.