Dit kleine dorpje (circa 1300 inwoners) ligt tussen Lyon en Valence op ongeveer 20 km van de Route-du-Soleil. Aan hotels in Hauterives hebben we een aparte pagina gewijd.
Hauterives is een bezoek waard vanwege Palais Idéal. Dit is één van de bekendste voorbeelden van naïeve architectuur, een bouwwerk van een autodidact. Ferdinand Cheval heeft het ontworpen en gebouwd. Vanwege dit project werd hij bespot door zijn dorpsgenoten. Tegenwoordig wordt hij beschouwd als een voorbeeld. Hij wordt zowel gewaardeerd omwille van zijn Palais Idéal, als om zijn werklust en doorzettingsvermogen.
Bezienswaardigheden Hauterives
1) Palais Idéal du Facteur Cheval
Op 19 april 1879 struikelde de 43-jarige Ferdinand Cheval over een tufsteentje. Tot dat moment leidde hij een gewoon leven. Zijn ‘steen des aanstoots’ bracht hem in vervoering en leidde tot de bouw van Palais Idéal. Op de voorgrond van onderstaande foto is deze vondst te zien. De steen, die lijkt op een beeldje, is in het gebouw verwerkt.
Ferdinand Chaval was postbode. Hij staat daarom ook bekend als facteur Cheval. Hij legde dagelijkse een ronde van 30 km af om de post te bezorgen. De steen die zijn leven veranderde vond hij tijdens zijn werk. Daarna begon hij ook andere stenen en afval te verzamelen tijdens zijn dienst, zoals stukjes glas, ijzer en oesterschelpen. Hij stopte ze in zijn tas en wanneer die vol zat stapelde hij ze op langs zijn route. ‘s Avonds haalde hij ze op met een kruiwagen.
Bij aanvang van de bouw van Palais Idéal had Ferdinand Cheval nog nooit een troffel in zijn handen gehad. Dit weerhield hem niet om fundamenten en muren te bouwen voor zijn droomproject. Ondertussen werd hij in Hauterives bespot. Veel dorpsgenoten vonden het van hoogmoed getuigen om een dergelijk project te starten zonder enige bouwkundige of artistieke achtergrond. Anderen zagen hem als de dorpsgek.
Met Palais Idéal wou Ferdinand een bouwwerk nalaten dat ‘alle verbeelding te boven zou gaan’. Hij sprak van een elfenpaleis waarin ‘alle bouwwerken uit de vroegste tijden herboren werden’. Inspiratie vond hij in de natuur en foto’s van historische bouwwerken, waaronder de Taj Mahal, Maison Carrée in Algiers, gebouwen uit de Egyptische oudheid en de moskeeën van Cairo.
Op de muren van Palais Idéal heeft Ferdinand teksten gekrast. Ze verhalen over de bouwgeschiedenis, zijn gedachten, drijfveren en idealen. Zeer bekend is de inscriptie over het aantal uren arbeid dat in dit project kroop ‘1879-1912: 10.000 dagen, 93.000 uren, 33 jaar zwoegen’ (linksboven). Op de westgevel staat: ‘Werken was mijn enige roem, de eer mijn enige geluk- een plattelandspostbode’. Hij benadrukt dus zijn outsiders positie door zichzelf nadrukkelijk als postbode neer te zetten. Daarmee gaf hij aan dat kunst niet tot de elite hoort en dat je ook zonder scholing iets bijzonders kan maken. Dit was destijds een bijzondere zienswijze en m.b.t. bouwkunst is het nog steeds een uniek standpunt. Zie voor meer informatie, openingstijden, etc. www.facteurcheval.com
2) Het graf van Ferdinand Cheval
Ferdinands Cheval wilde in Palais Idéal, dat hij voltooide op 77-jarige leeftijd, begraven worden. Hij kreeg echter geen toestemming van de overheid. Daarom bouwde hij een grafmonument op het naburige kerkhof. De stijl komt overeen met Palais Idéal. Op 86-jarige leeftijd voltooide hij het grafmonument. Hij noemde het ‘de graftombe van eindeloze stilte en rust.’ Dit monument was eveneens de laatste rustplaats voor zijn familie.
Ferdinand Cheval (1836-1924)
Ferdinand Cheval heeft in zijn leven heel wat te verwerken gehad. Op zijn elfde stierf zijn moeder en enkele jaren later zijn vader. In 1858 trouwde hij met zijn eerste vrouw. Enkele jaren trok hij rond om werk te vinden totdat hij in 1867, op 31-jarige leeftijd, postbode werd. Dit beroep oefende hij uit tot zijn pensioen. Zijn baan bood vastigheid. Zijn gezinssituatie wijzigde daarentegen door de jaren heen. In 1865 stierf zijn eerstgeborenen en in 1873 zijn eerste vrouw. Hij had op dat moment nog een zoon die hij noodgedwongen bij zijn grootouders onderbracht.
In 1878 trouwde Ferdinand Cheval voor de tweede keer. Dit huwelijk bracht een bruidsschat met zich mee waardoor hij een stuk grond kon kopen. In het voorjaar van 1879 vond hij zijn ‘steen des aanstoots’ die leidde tot de bouw van ‘Palais Idéal’. In het najaar van hetzelfde jaar werd zijn dochter geboren. Zij stierf echter op 15-jarige leeftijd. Na haar dood bouwt hij een huis voor hemzelf en zijn vrouw die hij vernoemde naar zijn dochter; Alicius Villa. Mogelijk was hard werken zijn wijze om het leven op te pakken na zware tegenslagen. Uiteindelijk overleefde hij al zijn kinderen en ook zijn tweede vrouw. Op het einde van zijn leven kreeg hij erkenning. Zo verwierf hij in 1905 nationale aandacht dankzij een persartikel. Zijn ‘Palais IdéaI’ trok vervolgens bezoekers aan en er werden ansichtkaarten van hem voor zijn bouwwerk verkocht.