De Romeinse dodenstad Les Alyscamps ligt ten zuidoosten van het centrum van Arles, aan de Avenue des Alyscamps. In de oudheid en in de middeleeuwen was dit één van de bekendste necropolissen van Europa. Van de 4de tot de 13de eeuw werden hier vermogende Cristenen begraven.
Les Alyscamps was een zeer uitgestrekte begraafplaats met talrijke rijen met graftombes en mausolea. Slechts een gedeelte is bewaard gebleven. In de oudheid lag deze begraafplaats buiten de stadsmuren dichtbij de uitloop van de Via Aurelia. De locatie, aan een doorgaande weg buiten de stad, is geheel volgens de Romeinse norm.
Heiligen
Aanvankelijk was Les Alyscamps geen Christelijk begraafplaats. In de oudheid werden hier echter enkele heiligen uit de Provence werden hier echter begraven. Dit had een grote aantrekkingskracht op Christenen. Vooral de relikwieën van de Heilige Trophimus en de Heilige Genesius trokken veel gelovigen aan. De heilige St-Trophime is vermoedelijk de eerste bisschop van Arles. Genesius is een christelijke martelaar. Als Romeinse ambtenaar weigerde hij een verordening op te stellen die de vervolging van Christenen mogelijk maakte. Rond 250 werd hij onthoofd. Op zijn graf is een basilica gebouwd. Deze basilica is gedeeltelijk blootgelegd.
Doden dreven over de Rhône
Nadat het Christendom werd toegestaan ontstond het gebruik om doodskisten stroomopwaarts over de Rhône te laten drijven met Les Alyscamps als eindbestemming. De kisten waren voorzien van een penning. Grafdelvers onderschepten de doden bij de pont de Trinquetaille. Zij waren verantwoordelijk voor de begrafenis.
De sarcofagen
Een 12de -eeuwse portaal geeft toegang tot de dodenstad. Dit is een overblijfsel van de ommuring van de Abbaye Saint-Césaire. Deze abdij viel in 1040 onder de St.-Victor-abdij te Marseille. De monniken bewaakten de begraafplaats. Direct achter het toegangsportaal ligt Allée des Sarcophages. Dit is een door hoge bomen omzoomde laan met aan beide kanten rijen sarcofagen. Deze laan leidt naar een vroegchristelijk grafveld en de Église St-Honorat.
Veel sarcofagen zijn naar Grieks model gemaakt. Deze groep heeft een trapeziumvormig deksel met een verhoogde middenas en hoeken. Anderen hebben een plat deksel, naar Romeins voorbeeld. Enkele sarcofagen zijn voorzien van symbolische tekens. Een schietlood en een waterpas staan symbool voor de gelijkheid van mensen in de nabijheid van de dood. De strijdbijl diende de sarcofagen tegen dieven te beschermen.
Allée des Sarcophages
Église St-Honorat
De 12de-eeuw St-Honorat is nooit voltooid door de oorlog met de katharen. De kerk bestaat uit het koor, een aantal kapellen, een portaal met beeldhouwwerk en een indrukwekkende klokkentoren uit de 13de-eeuw. In de 16de-eeuw is de viering ommanteld omwille van gevaar voor instorting.
Verval
In 1152 werd het lichaam van de Heilige Trophimus naar de kathedraal overgebracht. Les Alyscamps raakte vervolgens in verval. Veel graftombes en mausolea kregen een nieuwe bestemming, maar een gedeelte is blijven staan. De mooiste exemplaren zijn in het Musée de l’Arles ondergebracht.
Inspiratie; van Dante tot van Gogh en Gauguin
Deze begraafplaats inspireerde zowel Dante als van Gogh en Gauguin. Dante vermelde deze plaats in de Hel van ‘De goddelijke komedie’. Vincent van Gogh schilderde Les Alyscamps minstens twee keer en Gauguin één keer.