De Sint-Nicolaasbasiliek van St-Nicolas-de-Port is een mooi voorbeeld van laatgotische architectuur. De bouw ving aan in 1481 met Simon Moycet als bouwmeester en werd halverwege de 16de eeuw afgerond. Gedurende deze relatieve korte bouwfase bleef men trouw aan de oorspronkelijke plannen met een harmonieus kerk als gevolg. De basiliek bevat interessante kunstschatten, waaronder bekoorlijke 16de-eeuwse glas-in-loodramen
Exterieur
De façade werd voltooid in 1545 en de flankerende torens in 1560. De torens zijn 85 en 87 meter hoog. Het Sint-Nicolaas beeld op bovenstaande foto staat in een nis in de middenpijler van de voorgevel. Het beeldhouwwerk wordt toegeschreven aan Claude Richier, broer van de bekendere beeldhouwer Ligier Richier. In de kerkmuur onder de kapellen aan de rue des Fonts bevinden zich zes korfboognissen. Vroeger stalden kooplieden daar hun handelswaar uit voor de bedevaartgangers.
St-Nicolaas en de drie kinderen
Deze kerk is gebouwd als een schrijn voor een vingerkootje van de heilige Nicolaas van Myra en voor de pelgrims die daarop afkwamen. Vandaar dat hier meerdere Sint-Nicolaasbeelden staan. In de middeleeuwen en renaissance werd St-Nikolaas meestal uitgebeeld als een man van middelbare leeftijd in een bisschopsgewaad met een bisschopsstaf in zijn handen. Als attributen heeft hij 3 gouden ballen (ook wel beurzen) of 3 kinderen in een kuip.
De kinderen in de kuip verwijzen naar een legende waarin de heilige Nicolas introk in een herberg tijdens een hongersnood. De herbergier had drie kinderen vermoord, in stukken gesneden en gepekeld om ze als voedsel te serveren aan zijn gasten. De heilige Nicolaas wekte hun weer tot leven. Op bovenstaande afbeeldingen is te zien hoe ze opstaan uit het pekelvat terwijl de heilige hen bekruist.
In Nederland en Vlaanderen is de heilige Nicolaas van Myra vooral bekend omdat Sinterklaas en de kerstman voortkomen uit legendarische verhalen over deze heilige. Een opvallend verschil in uiterlijk tussen de Sint-Nicolaasbeelden en sinterklaas en de kerstman is dat de heilige niet per definitie een baard heeft (zie middelste foto bovenaan) en van middelbare leeftijd is i.p.v. oud. De rood met witte kleding komt voort uit het bisschopsgewaad.
Interieur
De afmetingen van de basiliek verrassen. Het hoogste punt van het schip (linksonder) reikt 32 meter! Dat komt overeen met de kathedraal van Straatsburg. Het dwarsschip (rechtsonder) heeft pijlers van 28 meter hoogte. Daarmee zijn deze pijlers de grootste in Franse kerken. Het interieur is bijzonder licht en harmonieus. Dit is typerend voor de late gotiek. Dragende structuren worden optimaal benut om lichte en rijzige interieurs te bewerkstelligen.
Glas-in-loodramen
In de basiliek zijn veel mooie 16de-eeuwse glas-in-loodramen te zien. De absis bevat ramen van Nicole Droguet uit 1507-1510. De ramen van de linkerzijbeuk en de bijbehorende kapellen hebben werken uit dezelfde periode van Valentin Bousch uit Straatsburg. Hieronder staan foto’s van 16de-eeuwse glas-in-loodramen in deze kerk.
Meer 16de -eeuwse kunstwerken
Het familieportret linksonder dateert uit 1544 en is te zien in de Marguerite kapel (eerste noordelijke kapel). Op onderstaande fresco, uit het begin van de 16d-eeuw, deelt de heilige Martinus van Tours zijn mantel met een bedelaar. In de kerk zijn meer 16de-eeuwse fresco’s te vinden.
