Dit beroemde veelluik van Rogier van der Weyden (circa 1400-1464) staat in het Hôtel-Dieu te Beaune. Het is gemaakt voor de kapel van de grote ziekenzaal van dit beroemde gasthuis annex ziekenhuis. De zieken hadden vanuit hun bed zicht op het ‘Laatste Oordeel’. Zo werden zij aangespoord om zich te bezinnen en te bidden omwille van hun zielenheil. Het Laatste Oordeel staat nu in een andere zaal van het voormalige ziekenhuis om het te beschermen tegen de effecten van licht.
Nicolas Rolin, de stichter van het Hôtel-Dieu, bestelde het ‘Laatste Oordeel’ in 1443. De opdrachtgever en zijn vrouw Guigone de Salins zijn biddend geportretteerd op de buitenzijde (zie bovenstaande afbeelding). De grisailles stellen de heilige Sebastiaan voor (doorboort met pijlen) en de heilige Antonius de Grote, de eerste beschermheilige van het Hôtel-Dieu. Deze kluizenaar, vaak aanbeden als beschermheilige van zieken, is herkenbaar aan de bel, het varken en de karakteristieke stok. De bovenste luiken hebben de ‘Aankondiging’ als thema. Tegenwoordig is geen sprake meer van een luik dat je kan openen en sluiten. In de negentiende eeuw is het veelluik namelijk in tweeën gezaagd zodat beiden kanten tegelijkertijd zichtbaar zijn.
Op de middenas van het centrale paneel zit Christus het ‘Laatste Oordeel’ voor (boven) en weegt de heilige Michael de zielen (onder). De engelen in de flankerende bovenste luiken dragen de passiewerktuigen. Aan de uiteinden van de regenboog knielen Maria en Johannes de Doper. Op de zijpanelen bidden apostelen en heiligen om genade voor de zondaars. In het landschap onderaan verrijzen de doden uit hun graf. Links van Christus gaan de zaligen richting de paradijspoort en rechts worden de verdoemden naar de hel gestuurd.
Vanuit beeldend perspectief bezien is het ‘Laatste Oordeel ’van Rogier van der Weyden bijzonder geraffineerd. Zo is er veel aandacht voor details binnen een heldere compositie waarin vooral de achtergrondkleuren rustpunten vormen. De goudgele kleurzones symboliseren de wereld van de heiligen en de blauwe luchten het aardse. De hel, aan de rechterkant, is zeer donker en wordt door een felrode gloed omgeven. Het kleurgebruik is zeer subtiel en de figuren zijn ruimtelijk. Ondanks de symmetrische compositie is het veelluik levendig en nergens saai.