De belangrijkste kunstwerken in de kloosterkerk van Nicolaas van Tolentijn in Bourg-en-Bresse zijn de graftomben van Margaretha van Oostenrijk (rechts onder), haar echtgenoot Philibert II van Savoye en zijn moeder, Margaretha van Bourbon (links onder). Ze zijn ontworpen door Jan van Roome, ook bekend als Jan van Brussel (circa 1498-1521). Deze kunstenaar had een uitstekende reputatie in de Nederlanden waar de opdrachtgeefster, Margaretha van Oostenrijk, resideerde. De Vlaamse herkomst van de ontwerpende kunstenaar komt tot uiting in de vormgeving.
Jan van Brussel tekende levensgrote ontwerpen voor deze graftomben die door talrijke beeldhouwers in steen werden omgezet. Conrad Meyt, een in Vlaanderen opgeleide Duitser, houwde de grote beeltenissen van de prinsessen en prins uit in marmer uit Carrara. De ornamenten en de kleine beeldhouwwerken werden grotendeels door een Vlaams atelier in Brou uitgevoerd. Daarin werkten overigens ook Franse, Italiaanse en Duitse kunstenaars.
Overeenkomsten tussen de graftomben
De graftomben van Margaretha van Oostenrijk, Philibert II van Savoye en Margaretha van Oostenrijk staan in het koor. Philibert en beide Margaretha’s liggen op een zwart marmeren plaat. Hun hoofden rusten op een geborduurd kussen. Engelen symboliseren hun intrede in de hemel. Aan de voeten van beide prinsessen rust een hond, symbool van trouw. Margaretha van Oostenrijk en Philibert II van Savoye zijn tweemaal liggend afgebeeld. Bovenop liggen ze in ceremonieel kostuum. Onderaan draagt zij een lijkwade en is hij bijna naakt opgebaard.
De tombe van Margaretha van Oostenrijk in Bourg-en-Bresse
Bovenop de tombe draagt Margaretha van Oostenrijk de hertogelijke kroon. Ze is daar weergegeven als de vijftigjarige vrouw die ze was bij haar overlijden. Op haar voetzool is de wond te zien die leidde tot haar dood. Aan haar hoofdeinde houden twee cherubijnen haar familiewapens vast. Onderaan is Margaretha een jonge vrouw, haar ideale toestand ten tijde van de opstanding.
De tombe heeft een groot baldakijn met zeer fijn beeldhouwwerk. Op het baldakijn staat Margaretha’s devies gegraveerd; F.E.R.T.; Fortune infortune fort une. Haar devies verwijst naar het noodlot dat haar achtervolgde. Zo stierf haar moeder toen ze 2 was, werd ze als jonge vrouw tweemaal weduwe en baarde ze een dood kind.
Philibert II van Savoye
Philibert is op 24-jarige leeftijd gestorven. Daardoor is hij niet in twee te onderscheiden levensfases uitgebeeld. Het onderste beeld van Philibert is een ontroerend tegenwicht op het ceremonieel beeld bovenop. Onderaan wordt zijn naakte lichaam gedeeltelijk aan het zicht onttrokken door de dragers van de bovenste plaat.
Bovenop ligt een leeuw aan de voeten van Philibert, een symbool van kracht. Twee van de hem omringende engelen staan bij een gedeelte van zijn harnas. De engelen in Italiaanse stijl, putti, zijn prachtige verschijningen. Onderaan wordt Philibert omgeven door 10 sibillen, maagdelijke prinsessen uit de oudheid met voorspellende gaven. Deze elegante jonge vrouwen staan in een nis.
Margaretha van Bourbon
Het graf van Margaretha van Bourbon is ondergebracht in een grafnis in de rechtermuur van het koor. De prinses draagt een hermelijnen jas. Aan onderkant wisselen putti en pleurants (rouwenden) elkaar af. De pleurants doen denken aan die van Claus Sluter voor het praalgraf van Fhilips de Stoute.
